Item gefilterd op datum: januari 2014

- Tot 1919 kolonies van Duitsland

- Na 1919: mandaatgebieden van België (“Ruanda-Urundi”)

- 1962: onafhankelijkheid als Rwanda en Burundi (aparte staten)

- Burundi

• ^§ Onafhankelijk koninkrijk
• ^§ Olv Mambutsa IV (Tutsi)

- Rwanda

• ^§ Onafhankelijke republiek
• ^§ Olv Kayibanda (Hutu)

Hutu en Tutsi

- Onrust tussen de Hutu en de Tutsi

• ^§ Leefden in een soort van semi-feodaal systeem
• ^§ Tutsi (minderheid) domineerden de Hutu

- De Hutu zagen hun kans de machtsbalans te keren na de onafhankelijkheid

- 1966: Tutsi legerkapiteit grijpt de macht in Burundi

• ^§ ° Republiek Burundi (ipv koninkrijk)
• ^§ Hutu rebelleren en vele massaslachtingen vinden plaats (zowel Tutsi als Hutu)

- 1987: Een Tutsi-regime pleit voor een etnische verzoening

- 1993: presidentsverkiezingen

• ^§ Eerst Hutu president wordt verkozen in Burundi

- Idem in Rwanda (Hutu president verkozen)

- 1994: vliegtuig wordt neergehaald waarin beide presidenten zitten

• ^§ Allebei 

- Hutu komen in opstand en roepen op tot het uitmoorden van de Tutsi en gematigde Hutu

• ^§ Massale slachtingen, 500.000 Tutsi’s  (genocide)

- Gewapende Tutsi vluchtelingen keren terug uit Oeganda en slaan de opstand neer

• ^§ ° Regime dat een verzoening wil uitwerken

- Vele gewapende Hutu waren gevlucht naar Kongo

• ^§ Op die manier raakte Rwanda betrokken bij de Congolese burgeroorlog

- 2003: Paul Kagama (Tutsi) verkozen tot president

- Politiek stabiliseerde

- België had de onafhankelijkheid van Kongo niet voorbereid

- Jaren 1950’s: onafhankelijkheidsstreven komt op in Kongo

- 1960: ° Republiek Kongo (onafhankelijk)

• ^§ Heel bruusk
• ^§ Olv Patrice Lumumba (eerste minister) en Kasavubu (president)

- Lumumba en Kasavubu komen in conflict

- Muiterij in het leger

- Katanga wil zich afscheiden (mislukt)

- VN stuurt troepen om de orde te herstellen

- 1961: Lumumba  (vermoord)

- 1965: Mobutu pleegt een staatsgreep

• ^§ Vestigt een dictatuur (die 32 jaar zal duren)
• ^§ Nationaliseert de grote mijnbouwbedrijven en andere delen van de economie
• ^§ Afrikaniseert alles

 cultuur, naamgeving van steden, …

 Kongo wordt hernoemt: Zaïre

• ^§ Economisch zwak (corruptie)
• ^§ Krijgt steun van de VSA om (communisme tegen te gaan)

- 1987: VSA stopt steun aan Mobutu

• ^§ Verkiezingen
• ^§ Mobotu verliest, maar verklaart de verkiezingen ongeldig en zet dictatuur voort

- 1997: guerrillaleider Kabila verdrijft Mobutu en neemt de macht over

• ^§ Gesteund door Rwanda en Oeganda

- ° Democratische Republiek Kongo

• ^§ Afrikanisering ongedaan gemaakt
• ^§ Kabila heerst ook als een dictator
• ^§ Zwak regime (sterke afhankelijkheid van buitenlandse troepen) (zelf geen leger opgebouwd)

- Rwanda en Oeganda keren zich tegen Kabilla

- 2001: Kabilla  (vermoord)

• ^§ Zijn zoon neemt de macht over

- Onrust blijft

- Na de bloedige oorlog tegen Algerije wilde FR vredevolle overschakelingen

• ^§ De Gaulle geeft de kolonies zelf de keuze of ze onafhankelijk willen worden al dan niet
• ^§ Alle 15 kolonies zijn tegen 1960 onafhankelijk

- De band met FR bleef echter sterk

• ^§ Franse invloed bij de organisatie van staten
• ^§ Militaire Franse steun bij onrust of coups
• ^§ ° Afrikaanse Financiële Gemeenschap om muntstabiliteit te garanderen en financiële steun te bieden

- Meeste landen worden dictaturen

Zuid-Afrika

- Verscheidenheid onder de bevolking

• ^§ 6 miljoen blanken
• ^§ 30 miljoen zwarten
• ^§ 3 miljoen gemengde bevolking
• ^§ 1 miljoen Aziaten

- 2 soorten blanken

• ^§ Afrikaners

 afkomstig van de Nederlandse Calvinisten uit de 17^e eeuw

 eigen taal (lijkt op NL): Afrikaans

• ^§ Immigranten uit GB vanaf 1820’s
• ^§ Groeiende spanningen tussen beiden (sinds de Boerenoorlog eind 19^e eeuw)

- 1948: “Nationalistische Partij” van de Afrikaners komt aan de macht

• ^§ Campagne voor raciale scheiding en het behoud van blanke dominantie
• ^§ “Apartheid”-politiek

 zwarten werden uit de politiek geweerd

 raciale discriminatie (huizen, transport, grondbezit, werkgelegenheid, …)

• ^§ 1950-1980: 1 miljoen niet-blanken moesten blanke gebieden verlaten
• ^§ 4 “thuislanden” (= Bantustans) werden opgericht voor zwarten

 de rest van het land bleef voor blanken

• ^§ Leidt tot internationaal protest

- 1961: ° Republiek van Zuid-Afrika (de facto onafhankelijkheid van de Britse Commonwealth)

• ^§ Oppositie wordt uitgeschakeld
• ^§ Nelson Mandela wordt gevangengenomen (leider Afrikaans Nationaal Congres)
• ^§ Afrikaans Nationaal Congres ijverde voor raciale gelijkheid

 leidde tot vele stakingen en protesten met doden

- 1970’s: VN treft maatregelen + VSA boycot Zuid-Afrika economisch

• ^§ De gematigder leden van de Nationalistische Partij willen hervormingen
• ^§ Maar de diehard Afrikaners weigeren dit

- 1989: president F.W. de Klerk versnelt de hervormingen

• ^§ Apartheidssysteem wordt afgeschaft
• ^§ Nelson Mandela komt vrij
• ^§ Blanke overheersing wordt afgeschaft na een referendum

- 1994: eerste vrije verkiezingen voor alle “rassen”

• ^§ Mandela en zijn Afrikaans Nationaal Congres winnen

- 1996: nieuwe democratische grondwet

- 1999: Afrikaans Nationaal Congres wint opnieuw de verkiezingen

• ^§ Mandela gaat op pensioen
• ^§ Thabo Mbeki neemt de macht over

- Infrastructuurwerken

• ^§ Elektriciteitsnet Ý, waterleidingsnet Ý

- Sociale en politieke vrijheden Ý

- Toch nog grote problemen

• ^§ Armoede
• ^§ Werkloosheid
• ^§ Criminaliteit
• ^§ Aids
• ^§ Landverdeling (blanken bezitten 80% van het land, 85% van de bevolking is zwart)

Namibië (vroeger Zuid-West-Afrika)

- Voormalige Duitse kolonie

- Was gecontroleerd geweest door de blanken van Zuid-Afrika

- 1990: onafhankelijk onder de naam Namibië

• ^§ Dankzij steun van de VN
• ^§ Na een guerrillaoorlog

- Vredevolle onafhankelijkheid in de jaren 1960’s van Zambia, Malawi en Botswana

Zuid-Rhodesië/Zimbabwe

- GB wilde langzaam naar een onafhankelijkheid toewerken

• ^§ De zwarte meerderheid meer politieke rechten verlenen

- Blanke minderheid verzet zich

- 1965: Zimbabwe verklaart zich onafhankelijk van GB

- 1980: blanke leiders geven uiteindelijk toe

- 1980: ° Zimbabwe (naamsverandering)

• ^§ Zwarte meerderheid in de regering
• ^§ Olv Robert Mugabe (eerste minister én president)
• ^§ Eenpartijstaat

- Gewapende Afrikanen nemen annexeren land dat in handen was van blanken

• ^§ Gesteund door Mugabe

- Geweld houdt aan + instabiliteit blijft

Kenia

- Britse kolonisten beheersten het economische en politieke leven

- Er groeit een onafhankelijkheidsbeweging

• ^§ Olv Jomo Kenyatta

- GB weigert aanvankelijk de onafhankelijkheid te schenken

• ^§ Hierop volgt een gewelddadige reactie van de onafhankelijkheidsbeweging

- 1963: Kenia wordt onafhankelijk

• ^§ 55.000 Europeanen verlaten het land

- 1964: ° Republiek Kenia

• ^§ Kenyatta wordt president
• ^§ Autocratisch bewind, oppositie wordt uitgeschakeld
• ^§ Anti-westers
• ^§ Pan-Afrikaans
• ^§ Neutraal @ Koude Oorlog

- 1978: Kenyatta 

• ^§ Opgevolgd door Daniel arap Moi
• ^§ Zet hetzelfde bewind verder

- Economische malaise

• ^§ Internationale leningen weigeren hulp te bieden tot er hervormingen komen

- 2002: Moi treedt af

• ^§ Oppositieleider neemt macht over
• ^§ Onrust blijft

Tanzania

- Tanganyika en Zanzibar waren Britse kolonies

- 1961: Tanganyika & Zanzibaronafhankelijk

- 1964: verenigd als Tanzania

• ^§ Olv Julius Nyerere(president)
• ^§ Regeert autocratisch
• ^§ Verenigt verschillende etnische groepen binnen 1 natie
• ^§ Afrikaans Socialisme (nationaliseert economie)
• ^§ Kant van de SU en Volksrepubliek China @ Koude Oorlog

- Economisch weinig vooruitgang

- Na 25 jaar heersen wordt hij opgevolgd

• ^§ Opvolgers denationaliseren de economie
• ^§ Kleine landbouw tracht men te hersellen

- 1995: Eerste verkiezingen met meerdere partijen gehouden

• ^§ Benjamin William Mkapaverkozen als president
• ^§ Stabiliteit blijft behouden
• ^§ Herverkozen in 2002

Oeganda

- Sinds 1890 een Brits protectoraat

- 1921: eerste stappen naar zelfbestuur

• ^§ Maar Afrikanen werden pas vanaf 1945 toegestaan
• ^§ Druk voor onafhankelijkheid Ý

- 1963: ° Republiek Oeganda

• ^§ Olv Milton Obote (eerste minister)
• ^§ Koning van Boeganda (= centrale koninkrijk van Oeganda) wordt ceremoniële president

- 1966: Obote dwingt de koning van Boeganda te vluchten

• ^§ Obote wint aan macht

- 1971: generaal Idi Amin grijpt de macht

• ^§ Dictatuur
• ^§ Gewelddadig regime (moord, slachtingen, genociden, martelingen, …)
• ^§ Economische belangrijke mensen vluchten

 economie Þ

- 1976: Amin roept zichzelf uit tot president voor het leven

- 1979: Valt Tanzania binnen

• ^§ Leger van Tanzania werpt de dictator omver

- Obote komt terug aan de macht

• ^§ Ontdoet zich van alle oppositie
• ^§ Wederom 10.000’en doden en vluchtelingen

- 1986: guerrillaleider (tegen Amin) Yoweri Museveni grijpt de macht

• ^§ Democratisering Ý
• ^§ Internationale steun: economische heropleving + bestrijding aids
• ^§ Politieke klimaat wordt vrijer

- 21^ste eeuw: guerrilla oorlogen blijven

- GB onderdrukt aanvankelijk nationalistische bewegingen in Sub-Sahara Afrika

- Door economische problematiek en stijgende kracht van nationalistische bewegingen gaan ze toch concessies doen

Goudkust/Ghana

- Goudkust (=Ghana)

• ^§ Nationalistische beweging olv Kwame Nkrumah
• ^§ Aanvankelijk onderdrukt en gevangengezet
• ^§ 1951: vrijgelaten
• ^§ Verkiezingen: Nkrumah wint overtuigend

 wordt eerste minister

• ^§ 1957: volledige onafhankelijkheid met dominion-status
• ^§ 1960: ° Republiek Ghana

 naamsverandering om van imperialistisch geconnoteerde “Goudkust” af te komen

• ^§ Nkrumah wordt president voor het leven
• ^§ Regeert autocratisch
• ^§ Anti-Westers beleid
• ^§ Legt de basis voor een pan-Afrikaanse beweging
• ^§ Band met SU en Volksrepubliek China @ Koude Oorlog
• ^§ Staat controleert de economie (Afrikaans socialisme)
• ^§ Economische neergang in de jaren 1960
• ^§ 1966: Militaire coup

 Nkrumah wordt afgezet

 instabiliteit Ý, 10 jaar instabiel

• ^§ 1979: Jerry John Rawlings neemt de macht over
• ^§ Tracht Ghana autonoom te maken (autrakisch)
• ^§ Meer staatscontrole op de economie + leningen van de Wereldbank
• ^§ Economie herleeft in de jaren 1980’s
• ^§ 21^ste eeuw: Rawlings treedt af
• ^§ Opgevolgd door John Agyekum Kufuor

 democratisch verkozen

• ^§ Ghana stabiel

Nigeria

- Grootste Britse kolonie

- Grote etnische verdeeldheid

• ^§ Hausa en Fulani (Noorden)
• ^§ Yoruba en Ibo (Zuiden)

- Indirect rule

• ^§ De etnische groepen hadden eigen politieke en economische systemen in Pre-koloniaal Nigeria
• ^§ GB bestuurde via de lokale heersers

- Opgeleide Nigerianen eisen de onafhankelijkheid na WOII

- 1960: Nigeria onafhankelijk

- 1963: ° Republiek Nigeria

• ^§ Olv Nnandi Azikewe (president)

- De noordelijke regio’s hebben echter al snel bijna alle macht

- Nigeriaanse Burgeroorlog (1967 – 1970)

• ^§ De Ibo’s uit het Zuiden plegen in 1966 een militaire coup
• ^§ De Hausa (N) plegen echter ook een coup

- 1970: de overheid start een politiek van hereniging na vele doden (vooral Ibo’s)

- 1985: nieuwe militaire coup

- 1993: verkiezingen

• ^§ Gewonnen door oppositieleider Moshood Abiola
• ^§ Maar uitslag wordt ongeldig verklaard en Abiola wordt gevangengezet

- Leidt tot protesten

• ^§ 1999: verkiezingen
• ^§ Generaal Olusegnu Obasanjo wint
• ^§ Herstelt het volksbewind (ipv militair bewind)

- 2003: Obasanjo verkozen tot president

- Nog steeds problemen

• ^§ Etnische conflicten, religieuze conflicten, …

- 1970’s: economie boomt

• ^§ Door oliereserves

- Nood aan voedselimport

• ^§ Door droog klimaat en bevolking Ý

- In de jaren 1920’s ontstaan er nationalistische bewegingen in N-Afrika

- 1956: Onafhankelijkheid van Marokko en Tunesië

• ^§ Waren Franse protectoraten geweest
• ^§ Sultan wordt koning
• ^§ Grondwet
• ^§ Maar koning wint aan macht over de jaren
• ^§ Wordt een republiek
• ^§ Habib Bourguiba als president (30 jaar aan de macht)

Marokko

Tunesië

Algerije

• ^§ Was een volwaardige kolonie van Frankrijk sinds de 19^e eeuw
• ^§ FR beloofde meer politieke toegevingen te doen als Algerije meer westers zou zijn
• ^§ Tijdens het interbellum enkele veranderingen maar niets spectaculair
• ^§ Na WOII stijgt de eis voor onafhankelijkheid

 door nationalistische beweging

• ^§ De Europese inwoners van Algerije willen dit voorkomen

 bang dat ze hun politieke (electorale) en economische privileges zouden verliezen

• ^§ Eerste oproeren neergeslagen door Franse leger
• ^§ Maar nationalistische beweging groeit

 Front de Libération Nationale (FLN)

- Frans-Algerijnse oorlog

• ^§ 1954: FLN organiseert een guerrilla oorlog tegen de Fransen
• ^§ Gesteund door Egypte en andere Arabische staten
• ^§ In FR: 1958: De Gaulle terug aan de macht
• ^§ Wil onderhandelen over Algerijnse onafhankelijkheid
• ^§ 1962: Algerije wordt onafhankelijk

- Algerije na de onafhankelijkheid

• ^§ FLN bestuurt tot 1992
• ^§ Partij wordt echter corrupt
• ^§ Slechte sociale omstandigheden voor de Algerijnse bevolking
• ^§ Islamitisch Bevrijdingsfront Ý

 extremistische partij

• ^§ 1991: Islamitisch Bevrijdingsfront wint de eerste verkiezingen
• ^§ Worden ongeldig verklaard door het FLN
• ^§ Gewelddadige fase: terreur van Islamitische partij en van het leger (repressie)
• ^§ 2000: staakt-het-vuren.

De koloniale ervaring en de onafhankelijkheidstrijden

- Terug in de tijd: Spaanse en Portugese kolonies  incorporeren van autochtone bevolking

 stimulans om zich te vestigen in de kolonies

- Rijkdom van de economie  naar moederland

- Creolen worden zelfbewust  onafhankelijkheidsstrijd (Bolivar en San Martin)

 Spanje + Portugal: hadden het moeilijk  ten tijde van Napoleon

- Onafhankelijke staten: nog onstabiel  grensconflicten  meer stabliseren

 geen grote oplossingen op sociaal gebied  Creolen: rijkdom combineren met politieke macht

 vorming van een militaire kaste

De gigant van het Noorden

- Economische openstellen  profiteren door VSA en GB

 VSA: speelt politiek een belangrijke rol  Monroe = antwoord op Congres van Wenen

 Metternich doctrine = elkaar steunen tegen volksopstanden

- VSA: blijft aanwezig in Latijns-Amerika

 gaat na WOII nog een aantal keer tussenkomen: in de sfeer van de koude oorlog

 economische motieven  willen stabiliseren van Latijns-Amerikaanse markt  afzetmarkt

Economische groei en zijn problemen

- Na WOII: economie  rekenen op verhoogde landbouwproductie + buitenlands investering

 een grote alliantie vormen voor vooruitgang

- Industrie: onder controle van de regering  inflatie

 financieel gaan ze leningen aan  inflatie

 toename van buitenlandse schuld  grote financiële crisis: hyperinflatie

 verbetering tegen eind jaren ‘80

- Instabiliteit wordt versterkt door Amerikaanse interventie

 vermijden van linkse regimes

Politieke systemen en conflicten in Latijns-Amerikaanse maatschappij

- 20^e E: onzekere regimes + repressieve militaire dictaturen, burgeroorlog en sociale revoluties; …

 intenser door de context van koude oorlog

- Cuba: grootste poging tot sociale revolutie

 Baptista als president  staatsgreep door Castro

 doorvoeren van landhervormingen

 wil einde aan economische afhankelijkheid  nationaliseren Amerikaanse

Bedrijven.

 Economische steun verkrijgen van SU  verlies steun: val van SU

- Castro = vaandel drager van anti-imperialistische linkse strijd

 Latijns Amerika: neoliberalisme en een aantal linkse bewegingen

 Naar voorbeeld van het Westen

De unie van Birma (Myanmar)

- Britse kolonie  onafhankelijk erkend na WOII

 Tijdens WOII: invasie van Japan  verzet gaat gebruik maken voor versnellen onafhankelijkheid

 na onafhankelijkheid: 1^e minister = vermoord  opgevolgd door U Nu

- U Nu = boedhist + doctrinaire socialist

- Economisch moeilijk  economisch pad naar socialisme = onmogelijk

 gepaard met etnische spanningen

- overname door militair regime  overgaan tot een politiek van isolatie en repressie

- ’91: vrije verkiezingen met democratische partijen

 ongeldig verklaard door militair regime

Maleisië

- De onafhankelijkheid van GB wordt uitgesteld

 wegens grote interne spanningen en een zeer sterke etnische verdeeldheid

 creëren van een Federatie van Maleisië

- Sterke economische groei  ontrekken van status 3^e Wereld land

Indonesië

 grootste Moslimstaat + kolonie van NL

 eilandengroep  grote verdeeldheid

- WOII: bezet door Japan  uitbuiten van de Antiwesterse stemming die er heerst

 erna: uitroepen van de onafhankelijkheid



Politionele acties  NL wordt gedwongen tot overgave

- Ontstaan van populistische dictatuur: Sukarno

- Onbewogen land  conferentie van Bandung ( nieuwe staten pleiten neutraliteit in Koude Oorlog)

- Poging tot staatsgreep van de communisten  generaal Zuharto grijpt macht

 Zuharto krijgt steun van het Westen + voeren van een repressief beleid

- Economische bloei maar grote corruptie

 onafhankelijkheid van Oost-Timor

 uitbreken van Financiële crisis  val van Zuharto

 Economie heerst maar geen democratisch bestel

Onafhankelijkheidsbeweging in Frans Indochina

- WOII: Japanse bezetting  zorgt voor grote wil naar autonomie

 Franse staat laat enige autonomie toe

 Niet genoeg: eist volledige onafhankelijkheid  onafhankelijkheidsbeweging olv Ho Chi Min

- Conferentie van Genève  toekennen van onafhankelijkheid

 Verdeling van Vietnam   Noorden: onder Ho Chi Min = communist

 Zuiden: Regime gesteund door het Westen

 Verdeling zou moeten worden opgeheven met het organiseren van Vrije verkiezingen

 Deze worden echter niet georganiseerd  Guerrillabeweging

 situeren in context van de Koude Oorlog

De Amerikanen en de Filippijnen

- Tijdens WOII bezetting door Japan  creëren van een antiwesters klimaat

- Ontstaan van Guerrillabeweging  Marcos als President = dictator

 wordt vermoord  Aquino  herstellen van de democratie en installeren van mensenrechten

 De terugtrekking van de VS