Item gefilterd op datum: mei 2014

Geografen bestuderen de wijze waarop en de snelheid waarmee verschijnselen zich over het aardoppervlak verspreiden. Ze noemen dit proces ruimtelijke diffusie. Diffusie is de verspreiding.

Culturen veranderen door het contact met andere culturen. Moderne communicatiemiddelen maakt cultuuroverdracht tegenwoordig mogelijk zonder dat direct persoonlijk contact nodig is. Er zijn een aantal voorbeelden:

1. Privébezit werd mogelijk gemaakt, veel culturen kenden dit nog niet en door de introductie van de kapitalistische markteconomie kon dit niet plaatsvinden zonder cultuurveranderingen. Het introduceren van dit cultuurelement, privébezit, heeft grote veranderingen gebracht in gebieden waar collectief bezit cultureel als ‘normaal’ ervaren werd.

2. De standaardisering van de tijd. De tijdsbesef ontbrak in veel culturen. In Westerse samenlevingen speelt tijd een zeer grote rol, zeker in het economische leven.

3. De overname van taal en gewoonten door bepaalde lagen in de samenleving. Vooral de elitaire lagen van de bevolking van perifere gebieden kregen met europeanisering te maken. Tegenwoordig duikt de term amerikanisering op.

4. De hegemoniale positie van de VS en de culturele overheersing worden vooral door een aantal stromingen binnen de Islamitische wereld betwist.

Cultuurgebieden zijn (macro)regio’s met gemeenschappelijke cultuurkenmerken. Het onderscheiden van verschillende culturen is niet altijd even gemakkelijk. Een van de meest gebruikte criteria is de taal. Mensen gebruiken taal om te communiceren en daarmee ook voor de overdracht van cultuurelementen als religie, politiek of kunst. Anders is het waarneer verschillende culturele groepen niet direct in hun eigen taal met elkaar kunnen communiceren. Dan is een derde taal nodig. Een dergelijke taal staat bekend als lingua franca. De behoefte aan een lingua franca werd groter door globalisering. Soms worden heel nieuwe talen ontwikkeld om de communicatie mogelijk te maken.

Volken zijn groepen mensen die zich van andere groepen onderscheiden op grond van een of enkele cultuurelementen zoals religie, taal, gemeenschappelijke geschiedenis of op een politiek-ideologisch cultuurelement. Die kenmerken bepalen de identiteit, een unieke combinatie van culturele kenmerken. Globalisering bracht meest uiteenlopende volken en culturen met elkaar in contact.

Geografen bekijken verschijnselen vaak vanuit verschillende dimensies of invalshoeken. Dat vergroot het inzicht in een dergelijk verschijnsel. Het wereldsysteem kun je zelfs niet helemaal begrijpen zonder deze werkwijze hierop toe te passen. Er zijn 5 dimensies:

1. Economische dimensie: heeft alles te maken met produceren en consumeren

2. Politieke dimensie: hier bekijk je de machtsposities en het vermogen om het (economische) gedrag van mensen of ondernemingen te beïnvloeden. Het doel daarvan is om economische beslissingen in het voordeel van de eigen regio te laten werken en de (internationale) economische positie kan hierdoor sterker worden.

3. Culturele dimensie:

4. Sociale dimensie: hier staan de maatschappelijke verhoudingen centraal

5. Natuurlijke/ fysisch-geografische dimensie: hier gaat het om de verbanden tussen de globalisering en de natuurlijke omgeving.

6. (demografische en historische dimensie)

de transportweg van het elektronisch verkeer met gegevens

de verbindingen of transportlijnen tussen de plaatsen.

een knooppunt of plaats waar transportlijnen samenkomen en goederen worden, verzameld, overgeladen, verdeeld of doorgevoerd.

stelsel van transportlijnen en transportknooppunten waarlangs transport wordt georganiseerd.

het proces van de afnemende relatieve afstanden

exacte ligging, vastgelegd met lengte- en breedtegraden