Echtheid
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
therapeut moet met cliënt congruent kunnen functioneren.
Menu
Lees meer...
Incongruentie
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
tussen bewuste beleving (zijn ik of zelfbeeld) en datgene wat zich aan wezenlijke ervaringen buiten het bewustzijn afspeelt (de ervaring) Verschil tussen gesubcipieerde (onder invloed buitenwereld onderdrukte ervaringen) en bewuste beleving (= incongruentie) veroorzaakt spanning en onrust in de persoon.
Incongruentie: zijn en doen op manier die niet bij zijn echte, persoonlijke ervaring past.
Incongruentie is de kern van psychopathologie:
- Zelfbeeld (beeld waarop iemand zichzelf beleeft)
- Zelfideaal (beeld waaraan persoon zou willen voldoen)
Fully-functioning person wanneer zelfbeeld en zelfideaal samenvallen.
Als mensen bewust of via subceptie grotere incongruentie beleven, is er ook grotere afstand tussen zelfbeeld en zelfideaal en kans op meer psychische problemen.
Rogers opvattingen:
- Geen uitgebreid overzicht categorieën (uniciteit, totaliteit, niet specifieke symptomen)
- Hulpverlener niet rol expert: therapeut creëert voorwaarden waaronder cliënt in staat is zelf diagnose te stellen, te ervaren en te accepteren
- Niet ziekte: gedragingen (als gestoord/onaangepast aangeduid) vinden oorzaak in verstoorde of zelfs geblokkeerde zelfverwezenlijking, die gevolg is van incongruentie.
- Gestoorde belevingsvorm, individu zich afsluit voor wezenlijke ervaringen, communi-catiestoornis binnen persoon, die ook tot problemen in de omgang met anderen leidt.
- Incongruentie oplossen, door toegang te krijgen tot zijn werkelijke ervaringen, ook al zijn ze ongewenst; en deze leren aanvaarden als deel van zichzelf. Pas dan in staat rijkere schakering gevoelens te ervaren en intensere, meer bevredigende relaties.
- Alle problemen terug te voeren tot 1: contact met werkelijke ervaringen kwijtgeraakt:
- Wie ben ik werkelijk?
- Hoe kan ik in contact komen met echte zelf, onder de oppervlakte van mijn uiterlijk gedrag?
- Hoe kan ik mezelf worden?
Zolang men er in slaagt zeer bedreigende ervaringen buiten bewuste beleving te houden, kan men zeker evenwicht handhaven. Soms echter lukt dit niet meer gevolg is desintegratie van beleving en het ik (beeld dat men van zichzelf had klopt niet meer leidt tot verwarring en vreemd gedrag) Psychotische stoornissen zijn (volgens Rogers) het gevolg van incongruentie tussen zelfbeeld en de ervaring.
Subceptie
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
Onderbewust waarnemen
Ervaring ( innerlijk ervaren)
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
diepste gevoelens, datgene wat men werkelijk voelt.
Ervaringen die niet overeenstemmen met maatstaven buitenwereld durft individu niet als deel van zichzelf te erkennen. Deze blijven echter onder de oppervlakte - buiten bewustzijn – aanwezig =
Carl R. Rogers
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
theorie en (cliëntgerichte therapie) therapeutische methode:
(1) Bracht tot uitdrukking dat in therapie cliënt, als uniek individu, me zijn denken en voelen centraal dient te staan. Niet taak therapeut vast te stellen wat cliënt mankeert en wat daaraan te doen. Cliënt dient zelf, vanuit zijn vermogen tot positieve ontwikkeling en ontplooiing aan te geven hoe en waar verbeteringen kunnen plaatsvinden. Niet patiënten maar cliënten om volwaardige en niet-zieke van mensen, die met probleem worstelen aan te geven. (2) Veel moeite getroost om hoofdpunten uit zijn theorie en therapie praktisch uit te werken, te beschrijven en toepasbaar te maken op allerlei menselijke relaties. Invloed op behandeling psychische problemen en opvoeding en onderwijs.
Na voltooiing studie psychologie werkte Rogers als hoogleraar en > 10 jaar bij instituut voor hulpverlening aan kinderen, hij leerde veel over therapeutische behandeling vanuit freudiaans gezichtspunt. Hij ontwikkelde zijn theorie op basis van zijn ervaringen in de therapeutische praktijk.
In opvatting Rogers over ontwikkeling van individu staan 4 uitgangspunten centraal:
- 1. Van nature neiging zijn in aanleg aanwezige individuele mogelijkheden te verwezen-lijken (zelfverwerkelijking/zelfactualisatie, drijvende kracht achter ontplooiing in biologische en psychologische zin, onder invloed van innerlijke mogelijkheden en externe omstandigheden).
- 2. Subjectieve realiteit, werkelijkheid zoals men deze subjectief beleeft (percipiëren) Alleen persoon zelf kan bepalen hoe zijn werkelijkheid/referentiekader eruitziet
- Gedrag, gericht op zelfverwezenlijking Geleid door persoonlijk waarderingsproces (ervaringen toetsen aan zelfverwezenlijking, spontaan aanvoelen):
- Positieve waardering, passen in de verwezenlijking
- Negatieve waardering, passen niet in verwezenlijking
- Door zelfverwezenlijking samenhangend zelfbeeld (ik, zelf) ontwikkelen, dat in zijn beleving apart staat van de rest van de wereld.
Samengevat: Men is geneigd zijn in aanleg aanwezige mogelijkheden te realiseren, leeft in subjectieve realiteit en in zijn ontwikkeling laten leiden door persoonlijk waarderings-proces. Van belang is daarbij een samenhangend zelfbeeld te ontwikkelen.
Voorwaardelijke positieve waardering, als er voorwaarden/ beperkingen worden gesteld, Benadrukt is dat onvoorwaardelijke positieve waardering door belangrijke anderen essentieel is voor ontplooiing persoon (hierdoor ook positieve zelfwaardering)
Mens is zichzelf regulerend organisme
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
zelf in belangrijke mate kiest/beslist over activiteiten (voortkomend uit eigen zingeving leven, existentialisme leven op zich niet zinvol, geen algemeen doel, krijgt pas zin als persoon iets kiest/wil bereiken)
Nadruk bewuste beleving
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
mensen in staat over eigen functioneren na te denken en een oordeel over te vormen. Deze zelfreflectie is belangrijke informatiebron.
Mens is ontwikkelend wezen
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
ontwikkeling en eventuele blokkades en niet stabi-liteit persoonskenmerken. Onderscheid essentie (het stabiele, zoals eigenschappen en gewoonten. (Zijn Being)) en existentie (bestaan als continu proces van ontwikkeling en verandering, mens als groeiend wezen. (Worden, Becoming)). Geestelijke gezondheid (openstaan voor ontwikkelingen) tegenover verstarrende stabiliteit.
Mens als geheel bestuderen
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
en niet apart te onderscheiden aspecten, zoals leren of waarnemen. Theorieën toekomstgericht waarbij zelfverwerkelijking grote rol speelt.
Aandacht voor individuele en unieke individu
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
en wat er in omgaat aan gevoelens en gedachten (persoon wordt van object meer subject). Sterk gericht op individuele belevingswereld persoon. Persoonlijke ontmoeting en relatie met client behandeld als medemens die verantwoordelijk is voor zijn leven
Meer...
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
- Richten op specifiek menselijke trekken van functioneren en ervaren (niet op afstand, objectief, natuurwetenschappelijk maar aansluiting unieke individuele ervaren)
- Sterk geesteswetenschappelijk karakter (menselijke/persoonlijkheid waarde, vrijheid)
- Aandacht voor typisch menselijke (ook kunst, muziek, toneel) uitingsvormen
- Onafhankelijkheid en eigen verantwoordelijkheid van mensen
- Belevingswereld cliënt centraal.
- Nadruk op invloed onbewuste en in aanleg egocentrische drijfveren, die door actief ingrijpende omgeving gecorrigeerd moeten worden.
- Minder gericht op achterhalen van onderliggende oorzaken van huidige problemen
- Sterk natuurwetenschappelijke benadering mens, algemene wetmatigheden in het gedrag van mensen en alleen geïnteresseerd in waarneembare gedragingen.
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
- Achtervolgingswanen, extreme pogingen bedreigde ervaringen extern te attribueren ter bescherming eigenwaarde. Volgende vertekeningen in informatieverwerking:
- ‘stroop-taak’, vertonen attentiebias voor woorden die persoonlijke bedreiging weergeven, (doet zich niet voor bij depressieve en normale)
- Geheugenbias persoonlijk-bedreigende informatie (depressieve en normalen niet)
- Sterke neiging negatieve gebeurtenissen extern-persoonlijk te attribueren en positieve gebeurtenissen intern te attribueren
- Bij meten impliciete attributies (verklaringen vragen voor gebeurtenissen met erg ambigue oorzaak) echter sterk geneigd tot interne attributies negatieve gebeurtenissen en externe attributies positieve gebeurtenissen.
- Algemene stoornissen informatieverwerking, met name regulatie selectieve aandacht.
- Inhoudelijke problematiek bij psychotisch symptoom, kwetsbare eigenwaarde.
- Gebruik gedragsexperimenten in (die disfunctionele cognities veranderen) klinische praktijk. Gedragstherapeuten passen cognitieve interventies toe.
- Fundamentele theorievorming cognitie/gedrag (in beide plaats voor gedrag/ cognitie)
- Resultaten effectenonderzoek (1) beide gelijk effectief (2) Cognitietherapie leidt tot gedragsverandering en gedragtherapie tot cognitieverandering
- Nadruk op bewuste gedachten, eenzijdige nadruk op bewuste gedachten en de oorzakelijke rol hiervan in ontstaan en voortduren psychopathologische stoornissen.
- Weerleggen kritiek; Schema’s die volgens cognitieve theorieën rol spelen in ontstaan en voortduren psychopathologie, niet perse altijd geselectederd hoeven te zijn. Namelijk latente en geselectederde schema’s. Latente schema’s geselectederd door specifieke informatie of specifieke stemming.
- Medierende rol van cognities in ontstaan emotiesveronderstelling dat cognities aan emoties voorafgaan. Critici: (1) emotionele reacties onmiddellijk opgeroepen, zonder cognitieve mediatie (2) Cognitieve processen eerder secundair dan primair.
- Weerleggen kritiek: invloed cognitieve processen op stoornis kan worden aangetoond door cognitieve processen tijdens stoornis te manipuleren en vaststellen welke effecten dit heeft op symptomen van die stoornis.
- Bijdrage kenmerkende cognitieve processen aan ontstaan psychopathologiebetreft de vraag of cognitieve processen die kenmerkend zijn voor bepaalde vorm van psychopatologie, de stoornis veroorzaken of juist gevolg zijn van die stoornis en als soort symptoom kunnen worden beschouwd.
- Weerleggen kritiek: verandering cognitieve processen (einde therapie op normaal niveau is voorspellende waarde) is essentieel voor het onmiddellijke effect en voor het langetermijneffect van behandeling. (ook biologische, psychologische en sociale processen hebben invloed)
- Ontbreken eenduidige cognitieve theorie psychopathologie , cognitieve theorie psychopathologie kan dus nooit worden getoetst
- Weerleggen kritiek: cognitieve opvatting verwijst naar paradigma, een wetenschappelijk programma, (niet hetzelfde als theorie) waarbinnen verschillende theorien kunnen bestaan die afzonderlijk kunnen worden getoetst
- Gepubliceerd in Psychologie
- Reageer als eerste!
- Snel afgeleid, door falende inhibiti (onderdrukking) van niet relevante informatie (uit geheugen en zintuiglijke waargenomen informatie)
- Moeite verwerking ingewikkelde informatie (selectieve aandacht en selectieve interpretatie) niet goed dat wat ze verwachten (schematische informatie, uit herinnering), vergelijken met wat ze meemaken (momentane informatie) leven daardoor in wereld van relatief ongestructureerde/onsamenhangende gewaar-wordingen afkomstig van zintuiglijke ervaringen en herinneringen.
- Hallucinaties, ontstaan doordat ongestructureerde sensorische informatie ongestructureerde intrusies (binnendringen) uit langetermijngeheugen uitlokt. Intrusies, onvrijwillige gedachten/beelden die zich aan geheugen opdringen.
- Wanen, onbedoelde intrusies uit geheugen niet getoetst aan objectieve informatie (verbonden neurofysiologie, hippocampus en dopamine neurotransmittersysteem)
De mens is van nature goed
en zal zich onder normale omstandigheden vanzelf ontwikkelen tot een sociaal voelend en handelend individu
Humanistische benadering (‘cliënt gerichte’ of Rogeriaanse’ benadering)
Psychoanalytische benadering:
Behaviorisme:
In beide stromingen afstandelijke wijze bestuderen mens als object. Humanistische benadering is individuele subject benadering.
Cognitieve theorieën over de inhoud
van denken psychotici (wanen en abnormale interpretatie hallucinaties) lijken op theorie neurotische problematiek:
2 typen theorieën psychotische stoornissen te onderscheiden:
Onderzoek naar inhoud schema’s en samenhangende informatieverwerkingsprocessen
Cognitieve therapie behandelingsvorm gebaseerd op idee dat psychopathologie voortkomt uit wijze waarop men informatie selecteert en verder verwerkt.
Therapie, manier informatieselectie en interpretatie bewust te laten worden, en deze beïnvloeden door kritische reflectie en toetsing aan empirische werkelijkheid. Met als doel verandering op niveau van schema’s.
Cognitieve therapie, vaak succesvol gecombineerd met (cognitieve) gedragstherapie. 3 factoren die hebben bijgedragen aan integratie:
Kritiek cognitieve paradigma (voorbeeld/model):
ATD Acute Tryptofaan Depletie (zorgt voor verminderde aanmaak en afgifte serontonine)
- Sombere stemming vooral bij diegene waar depressie in familie voorkomt
- Verminderde werking lange termijngeheugen (remmende invloed temporele gebieden voornamelijk hippocampus= opslag nieuwe info in LTG)
- Aandachtstaken verbeteren. Stimulerende werking frontaal-corticale gebieden
Serotine (biologische factor) heeft dus invloed op cognitieve functies. Aan depressie gerelateerde cognitieve disfuncties verdwijnen door antidepressiva (beïnvloeden serotine)
Nadruk steeds meer verschoven van bewuste cognities naar automatische onbewuste informatieverwerking.
Cognitieve theorie disfunctioneren informatieverwerking
Verklaart aandachtstekorten en voorkeur eenvoudige hooggestructureerde omgeving:
