Menu

GESLACHTSHORMONEN

  • geslachtsverschillen
    • geslachtshormonen (naast de 3 steroïde werkingsmechanismen): beïnvloeden ook de apopthose  geslachtsverschillen in omvang hersenstructuren
    • Y-genen (de-)selectedren ook andere genen

  • androgenen (hogere concentraties bij mannen)
    • belangrijkste: testosteron (ook andere)
    • bv. selectedren genen voor gezichtsbeharing (ook bij vrouwen)

  • oestrogenen en een progestageen (hogere concentraties bij vrouwen)
    • oestrogenen: belangrijkste oestradiol (=estradiol, m.n. in vruchtbare vrouwen) ook estriol (zwangerschap), estron (na menopause)
    • progestageen: progesteron
    • bv. selectedren genen voor borstontwikkeling

  • organiserend (=permanent) effect: geslachtshormonen beïnvloeden (o.a. prenataal) de ontwikkeling van geslachtskenmerken, bv.
    • verhoogd prenatale testostoron bij meisjes geeft later ‘mannelijk’ gedrag: aggressie, jongensspeelgoed, etc.
    • (schaam-)haar ontwikkelt door testosteron
    • verschillen in de hersenen

  • selectedrend (=tijdelijk) effect: tijdelijke respons (tot maanden), bv.
    • verhoogt libido tijdens vruchtbaarheid
    • verhoogt gevoeligheid geslachtsdelen
    • exueel gedrag wordt versterkt (niet veranderd)
Lees meer...

STEROÏDE HORMONEN

  • kenmerk: synthese vereist cholesterol, 4 koolstofringen (Fig. 11.1)
    • bv. corticosteroïden, anabole steroïden, cortisol (bij stress), en geslachtshormonen (eierstokken/zaadballen, bijnieren)

  • stereoïden hebben 3 werkingsmechanismen (Fig. 11.2)
    • via membraanreceptoren
    • selectedren eiwitten in cytoplasma
    • (de-)activatie van genen
Lees meer...

SEX AND HORMONES

  • hormonen
    • voor globale berichten, via de bloedbaan (lokale berichten: neurotransmitters via synaptische spleet)
    • diverse soorten: proteïne (=eiwit) hormonen, peptide hormonen (korte aminozuurketens), schildklierhormonen, monoamines (noradrenaline, dopamine: zijn ook neurotransmittors), steroïde hormonen
Lees meer...

SAMENVATTEND

  • endogene ritmen via interne klok: circadian, circannuale
  • circadiane ritme stuurt hormoonregeling, temperatuur, eten, slap; wordt gestuurddoor licht en andere externe stimuli; duurt ongeveer 24u, leeftijdsafhankelijk; ploegendienst, jet lag
  • biologische klok is biochemisch: per en tim, SCN (hypothalamus)  melatonine (slaperig binnen 2u)
  • slaap: polysomnogram (EEG, EOG): 4 stadia & REM (EEG ritmes alfa, beta, delta, K-complex, sleep spindels), gebeurtenissen tijdens REM, cycli
  • slapen/waken/activatie: reticulaire formatie, locus coeruleus, hypothalamus, histamine, oxerine, GABA; PGO golven
  • slaapstoornissen: insomnia effecten, slaap apneu, narcolepsie
  • slaapgedrag: schokken, bewegingen, angst, praten, slaapwandelen, dromen
  • doel slaap: eerst energiebesparing, later: regeneratie, consolidatie; effecten van slaapgebrek
  • functie REM slaap
Lees meer...

DROMEN

  • activatie-synthese hypothese
    • cortex probeert zin en consistentie te geven aan random breinactivatie, herinneringen, zintuigelijke informatie (PGO golf)
    • pons en amygdala geselectederd: emotionele inhoud dromen
    • dromen van vallen/vliegen, verlamming: komt overeen met slaaphouding en motorische inhibitie
  • clinico-anatomische hypothese(onderzoek hersentraumata)
    • vergelijkbaar met activatie-synthese (nl. zin geven aan random activatie)
    • dromen=denken onder ongewone omstandigheden, geen (frontale) controle (minder nadruk op REM slaap en PGO golven)
  • probleem bij droomonderzoek: voorspellingen niet te toetsen
  • geparafraseerd: dromen is denken, ongecontroleerd door ratio (frontaal) en input (zintuigen)
Lees meer...

FUNCTIES VAN DE REM SLAAP

  • de duur van REM slaap varieert sterker dan van NREM slaap
    • over diersoorten en binnen de mens

  • REM slaap belangrijker voor consolidatie van motorische vaardigheden NREM slaap voor consolidatie van verbale vaardigheden

  • doel REM slaap: misschien alleen O2 voorziening hoornvlies (=cornea)?
Lees meer...

WHY SLEEP?

  • oorspronkelijk in evolutie: energiebesparing (verlaagd metabolisme, lichaamstemperatuur ↓)
    • bv. winterslaap (hibernation)
  • later ook regeneratie: spierherstel, eiwitsynthese in het brein, en …
    • consolidatie van geheugen (effecten training, inzicht na slaap)

-herhalen van hersenactiviteit (spindle activiteit – IQ correleert 0,7!)

-snoeien van onbelangrijke synapsen (synapse reorganisatie)

  • slaapgebrek leidt tot concentratieverlies (verhoogd GABA niveau), duizeligheid, irritatie, tremors, hallucinaties
Lees meer...

GEDURENDE DE SLAAP

  • regelmatige schokken (m.n. in de benen)
  • wilde bewegingen gedurende REM slaap
    • door pons schade?
  • night terror: in paniek wakker worden (gedurende NREM)
  • praten in de slaap (komt veel voor)
  • slaapwandelen
    • na slaaptekort, alcohol
    • stadia 3 en 4 (REM: spierontspanning)
Lees meer...

SLAAPSTOORNISSEN

  • slaapbehoefte is individueel verschillend
    • relatief ongevoelig voor slaaptekort zijn avondtypes
  • slaapstoornis (insomnia)  negatieve impact op dagelijks functioneren
    • vele oorzaken, o.a. versneld of vertraagd circadiaan ritme van lichaamstemperatuur, ook: alcohol, tranquilizers (zijn alleen inslapers)
  • slaap apneu
    • ademhaling stopt ~ 1 min.
    • vanwege aanleg, hormonen, overgewicht (obesity), alcohol
    • correleert met neuronsterfte, aandachtsproblemen, leerproblemen etc., wellicht vanwege regelmatig O2 tekort
  • narcolepsie (slaperigheid overdag), 1:1000
    • plotselinge slaperigheid
    • cataplexy: spierverslapping (bij emotie)
    • verlamming tijdens inslapen of wakker worden
    • hallucinaties tijdens het inslapen
Lees meer...

PONS

  • Pons-lateral Geniculate-Occipital (PGO) golven in REM: pons  lateraal geniculate nucleus (LNG in thamalamus)  occipitaal cortex  oogbeweging
Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen

Blog

Diensten

Volg bronso