- Dubbele contingentie

→ iedere interactiedeelnemer blijft in het ongewisse over de motieven en streefdoelen andere interactiedeelnemers

=> men weet nooit weten hoe de ander op zijn gedrag of taaluitingen gaat reageren en zij zijn niet zeker over onze reacties

=> met hoe meer we zijn, hoe groter de onzekerheid

- Sociale routine

→ om probleem van dubbele contingentie op te lossen

= we volgen meestal in interactie processen voorgevormde gedragspatronen of rollen 2 redenen:

1. we hebben deze geleerd en ze maken deel uit van onze persoonlijkheid

2. wanneer we deze volgen, moeten we minder inspanning doen om interacties aan te knopen en in stand te houden

=> alleen wanneer interactiedeelnemers rollen spelen kunnen ze het contingentieprobleem oplossen, de onzekerheid verkleinen

- sociale rol

= sociaal vastgelegde gedragsverwachtingen tav individuen die een bepaalde sociale positie bekleden

↓

de plaats die een individu aanneemt ten aanzien van anderen, hoe iemand zich verhoudt tot anderen

→ welke rol men speelt hangt af van de sociale context waarin men zich bevindt

=> geheel van rollen dat iemand vervult, geeft een individu een sociale identiteit

- spelen van verschillende rollen leidt soms tot tegenstellingen

→ extern rolconflict: gedragsverwachtingen die horen bij een rol, kunnen in conflict komen met gedragsverwachtingen van een andere rol

=> rollen afbakenen in tijd en ruimte helpt het conflict te beheersen

→ intern rolconflict: als gedragsverwachtingen die horen bij één rol tegenspraken bevatten

Voorbeeld: de rol van de zieke

- ook sociaal geconstrueerd:

→ geeft ad gezonden een houvast: ze weten wat ze al of niet van de zieke mogen verwachten

→ geeft aan zieke houvast: weet hoe hij zich kan en mag gedragen

- Parsons: omschrijving van rol van de zieke

a) ontslagen van sociale verantwoordelijkheden en vrijgesteld van normale rolverplichtingen

b) recht op verzorging

c) moet ziek zijn als onwenselijk ervaren en moet beter willen worden

d) plicht om bevoegde hulp in te roepen en om met de deskundige mee te werken

- persoonlijke ruimte

→ culturele gewoonten: verschillen in iedere samenleving

- 4 zones van persoonlijke ruimte:

1. Intieme afstand: 0-30 cm, intieme relaties (geliefden, ouders, kinderen)

2. persoonlijke afstand: 30cm – 1m, vrienden, goede bekenden, gelimiteerd lichaamscontact

3. sociale afstand: 1-4m, formele interacties

4. publieke afstand: >4m, uiteenzettingen voor een groter publiek

=> niet altijd expliciet, soms past men zijn gedrag op een subtiele manier aan de anderen aan, en interacteert men met hem

= ongerichte interacties

Samenvatting hulpmiddelen om interacties aan te knopen, in stand te houden of ordelijk te laten verlopen

1. gedrag & uitingen v ander interpreteren, om er zo goed & kwaad als kan op te kunnen reageren
2. genante voorvallen vermijden door zich zo gunstig mogelijk voor te doen: impression management en dagelijkse contacten door beleefde inattentie vlot laten verlopen
3. leven dragelijk maken door naast een front region een back region in te stellen, waar de interacties wat losser verlopen
4. persoonlijke ruimte respecteren
5. afbakenen van interacties: bracketing
6. clichés gebruiken
7. het belangrijkste hulpmiddel zijn sociale rollen

- Tact:

= inspanningen om gezichtsverlies te vermijden: ontwijken wat voor zichzelf of de ander pijnlijk of gênant is. bv. bepaalde onderwerpen vermijden of naar clichés overgaan

→ gelaatsuitdrukking, lichaamshoudingen, gebaren beheersen om interactieproces niet te verstoren

→ wederzijdse garantie van de gesprekspartners: ‘ik zal niet spreken over de dingen die onaangenaam zijn voor jou, als jij niet spreekt over de dingen die mijn zwakheden onder de aandacht brengen’

- Impression Management:

= zo goed mogelijk indruk maken op anderen, 2 manieren om uitdrukking te geven aan gevoelens, ideeën, …

1. verbale uitdrukkingsmethoden die men onder controle heeft

2. non-verbale middelen die veel verraden over de persoon, niet in controle

= lichaamshouding, blozen, …

=> men kan verbale uitdrukking toetsen aan non-verbale uitdrukking om waarachtigheid ervan te testen

=> als een theater waarin iedereen speler en toeschouwer is

→ men kan de sociale orde in stand houden als we de illusie koesteren dat we menen wat we zeggen, wat storend is, achterwege laten

→ dus spelen wij de hele tijd komedie, houden de illusie op, doen alsof = fundament van de sociale orde

Mechanismen die ons helpen bij de interactie:

- Beleefde Inattentie

= ieder individu laat met één blik blijken dat de aanwezigheid van anderen is opgemerkt, zonder gebaren maken die de ander als opdringerig aanschouwen

→ mensen geven elkaar hierdoor veel te kennen: vorm van tolerantie

=> zeer belangrijk, men ziet dit als de regel wordt overtreden

bv. aanstaren van anderen wordt als offensief gedrag gezien

- Focused interaction’ and ‘unfocused interaction’

→ Focused Interaction: gerichte interacties, individuen richten zich uitdrukkelijk tot elkaar, schenken directe aandacht aan wat anderen zeggen of doen

→ unfocused interaction: ongerichte interacties, wanneer mensen op een bepaalde plaats samen zijn en wederzijds bewust zijn van elkaars aanwezigheid, zonder tot een directe interactie over te gaan

- Voorplan en achterplan

→ Voorplan: plek waar sociale interacties min of meer geformaliseerd verlopen

→ Achterplan: waar deze optredens worden voorbereid

= plek waar mensen niets hoeven op te houden, verborgen sociaal leven

= plaats waar mensen zich minder moeten beheersen, zich niet formeel moeten gedragen, hun gevoelens vrije loop kunnen laten of zich voorbereiden op een nieuwe performance op voorplan

=> komt op alle niveaus en instituties voor

- Bracketing

→ sociale leven bestaat uit opeenvolging van ontmoetingen met anderen

→ ‘brackets’ markeren begin en einde van iedere episode van gerichte interactie

+ scheiden iedere ontmoeting v achtergrond v ongerichte interacties waartegen ze zich afscheidt

- studie van methoden die gewone mensen aanwenden om de handelingen en de uitspraken van anderen een betekenis te geven

→ we zijn daar onbewust constant mee bezig

→ voorbeeld van etnomethode: wat men zegt of doet in een context situeren

- ‘breaching experiment’ van Garfinkel

=> toonde 2 dingen aan:

1. sociale werkelijkheid w voortdurend tot stand gebracht en in stand gehouden d.m.v. pogingen om interacties in stand te houden en te herstellen waar ze dreigen verbroken te worden

2. betrokkenen zijn zich hier meestal niet van bewust

=> experiment: sociale interacties die normaal vanzelf gaan verbreken

→ dan kan men zien welke mechanismen men hanteert om ze te herstellen

→ 3 restauratiestappen:

1. verklaringen vragen

2. zelf verklaringen zoeken

3. zelf verklaringen fabriceren

=> manieren waarop men de interactie in stand probeert te houden, worden in iedere interactie aangewend

- interactie vaak onsamenhangend:

→ men valt vaak terug op gemeenschappelijke kennis

→ inhoud vd woorden in een conversatie wordt bepaald door die gemeenschappelijke kennis

- conversatieregels: gemeenschappelijke, gedeelde impliciete veronderstellingen waar de stabiliteit en zinvolheid van ons dagelijks sociale leven van afhangt

→ zonder deze achtergrondveronderstellingen is zinvolle communicatie onmogelijk

→van essentieel belang voor de instandhouding van de sociale orde

→ overtredingen gebeuren soms bewust