Wilhelm Wundt (1832-1920) (p 115)

Wundt had een eenzame jeugd. Hij ging in dienst bij Hermann von Helmholtz als assistent. Uiteindelijk gaf hij meer les dan onderzoek. Hij ontwikkelde wel een nieuwe tak in de psych.: sociale psychologie (de relatie van de individu met de samenleving). Hij schreef ook zijn eerste boek waarin hij psychologie beschreef als wetenschap tussen de sociale wetenschappen en natuurwetenschappen.

Hij kreeg een positie in Leipzig en plaatste aanvankelijk alle materialen voor zijn demonstraties in het Konvikt gebouw. Later werd dit zijn laboratorium. 1879 is het jaar dat psychologie hier een onafhankelijke experimentele wetenschap werd. Hoewel het laboratorium regelmatig verhuisde deden Wundt’s belangrijkste leerlingen de experimenten in het Konvikt gebouw.

Wundt’s Grunzüge der Physiologischen Psychologie (principles of physiological psychology) was een succes, het beschreef niet het moderne physiologie (basis van gedrag en bewustzijn) maar psychologie: een wetenschap gebaseerd op experimentele methoden analoog aan de physiologie.

Wundt beschreef drie subdivisies in psychologie: 1) experimentele inductieve wetenschap, 2) literatuur en geschiedenis onderzoek van hogere mentale processen en natuurlijke observaties, en 3) integratie experimentele psychologie met andere wetenschappen.

Volgens Wundt dient de psychologie de directe ervaring te beschrijven en niet het bemiddelde (d.m.v. instrumenten). Hij beschreef hiervoor als methode Introspectie; zelf-rapportages inclusief objectieve metingen (tijd en woord associaties).

Voor Wundt is het hoofd een dynamische, creatieve kracht. Het kan nooit begrepen worden door alleen onderzoek naar de elementen hiervan. Wundt noemde zijn wetenschap voluntarism en had weinig te maken met het structuralism van Titchener en James. Wundt was geen reductionist, elementarist of structuralist.

Klassieke introspectie komt in de onderzoeken bij Wundt en zijn studenten nauwelijks voor. Om zijn experimenten te publiceren richtte hij het blad Philosphische Studien, het eerste blad volledig aan psychologische studies geweidt. 50% van de studies gingen over sensaties en perceptie, 17% meette reactie tijden, 10% ging over aandacht (en dan met name apperceptie: wanneer iets in ons blikveld ook onze focus krijgt), nog eens 10% ging over gevoel (veelal schalen van uitersten: gespannen-ontspannen) en nogmaals 10% ging over associatie (werd meestal door woord-woord experimenten benaderd).

Er zat een groot verschil in Wundt’s proefpersonen en die van tegenwoordig in de Psychologie. Bij Wundt waren proefpersonen getraind en werkten in de psychologie. Wundt zelf was in de beginjaren vaak de zelf proefpersoon.

Wundt begeleidde 186 Ph.D.’s waarvan 70 in de filosofie en de rest over psychologie. Lang niet al van deze Ph.D’s werden bekend, velen zijn waarschijnlijk de gymnasia in gegaan en werden niet verplicht onderzoek te doen. Velen van zijn buitenlandse studenten gingen terug naar hun geboorteland en zette eigen psychologische laboratoria en faculteiten op. Wundt richtte niet alleen psychologie op maar onderwees een groot deel van de eerste psychologen.

Wundt schreef veel; 2.2 pagina’s per dag, 53.735 pagina’s in totaal. Weinig hiervan wordt nog gelezen.

In de laatste 20 jaar van Wundt’s leven richtte hij zich weer op de sociale psychologie en bracht zijn 10 delige Volkerpsychologie uit. Dit werd grotendeels genegeerd omdat mogelijk door zijn omvang niet aantrekkelijk is en Wundt’s overlevingen bestaan uit algemene aannames over zijn werk (waar dit werk buiten valt), óf omdat Boring in zijn History of Experimental Psychology maar 1 pagina weidt aan dit werk.

Als man is hij over het algemeen positief beoordeeld maar soms ook als onvermoeibaar, humorloos en aggresief.